Όποια αναφορά κι αν γίνει για τον Δεκέμβρη από τον έντυπο ή τον ηλεκτρονικό τύπο και από κάθε πολιτικό ή δημοσιογράφο ή κοινωνιολόγο ή εκπαιδευτικό που κάνει την εμφάνισή του στα τηλεοπτικά παράθυρα τώρα ειδικά που το θέμα «μας καίει» , παντού υπάρχει ο φόβος της εξέγερσης και πάλι.
ΑΠΟ ΤΗ ΦΑΙΗ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ
Ένα χρόνο μετά τον ξακουστό Δεκέμβρη και πραγματικά δεν μπορώ να αποφασίσω αν τα πράγματα πάνε καλύτερα ή χειρότερα. Πέρσι τέτοιες μέρες το κέντρο της Αθήνας ήταν βομβαρδισμένο από πορείες, επεισόδια, διαμαρτυρίες, καταλήψεις.. Η δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου στις 6 Δεκεμβρίου 2008 υπήρξε η μοναδική αφορμή για τις πολλές αιτίες που κάποια στιγμή θα προκαλούσαν μια δυνατή εξέγερση. Και αυτή ήρθε. Δεν ξέρω αν άργησε ή αν ήρθε νωρίς. Πάντως έγινε. Απλά δεν ξέρω πάλι αν η συνέχεια της έχει τον ίδιο ρυθμό. Όσο ξεφεύγω, όμως, από το τρυπάκι της εξέγερσης και των συνεπειών ή των γενικότερων αιτιών της, μένω απλά στο γεγονός. Ένα 16χρονο αγόρι είχε βγει με τους φίλους του στα Εξάρχεια. Όπως όλοι οι νέοι. Και όπως όλοι σχεδόν οι νέοι ίσως και αυτοί να ένιωθαν περίεργα απέναντι από τις δυνάμεις της αστυνομίας που βρίσκονταν εκεί το ίδιο βράδυ για να περιφρουρήσουν την περιοχή. Δεν ήμουν εκεί και δεν μπορώ να ξέρω ακριβώς τι έγινε. Ούτε και με νοιάζει να μάθω τα κουτσομπολιά και τις ασήμαντες λεπτομέρειες. Ξέρω μόνο το αποτέλεσμα και αυτό είναι ότι ένας από τους αστυνομικούς που παρευρίσκονταν στο σημείο εκείνη τη νύχτα θέλησε να ζητήσει τον λόγο από την παρέα των νέων που τους ενόχλησαν(με τρόπο που πάλι δεν με νοιάζει να θυμηθώ) και ότι ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος δολοφονήθηκε από μια σφαίρα του. Ψυχρό αλλά αληθινό. Είναι από τα πράγματα που συμβαίνουν στη ζωή σου και λες «Αποκλείεται!». Όλοι μας το έχουμε ζήσει. Όλοι μας ξέρουμε πως είναι να μην μπορείς να πιστέψεις ότι κάποιες δεδομένες αντιλήψεις παύουν να υπάρχουν ξαφνικά και ότι μπορεί να γίνει κάτι τόσο άδικο σε έναν νέο άνθρωπο. Ότι όλα όσα σου έχουν μάθει ότι η αστυνομία πρέπει να υπάρχει για να μας προστατεύει από πιθανές επικίνδυνες καταστάσεις που μπορεί ανά πάσα στιγμή να ξεφυτρώσουν στο βίαιο και σκληρό κόσμο που μεγαλώνουμε μπορεί να γυρίσει και ως μπούμερανγκ.
Τον Αλέξανδρο δεν τον ήξερα αλλά στεναχωρήθηκα όσο και για κάθε δικό μου άνθρωπο που έχω χάσει. Και εκνευρίστηκα όταν σκέφτηκα πόσο ειρωνικό ήταν να δολοφονηθεί από αυτούς που υποτίθεται ότι θα τον προστάτευαν. Σίγουρα το ίδιο ένιωσαν και οι χιλιάδες νέοι- μαθητές, φοιτητές ή και όχι- που ξεχύθηκαν το ίδιο κιόλας βράδυ στους δρόμους να διαμαρτυρηθούν στη μνήμη του 16χρονου και να χτυπήσουν το σύστημα με όποιο τρόπο αυτοί μπορούσαν. Γιατί στην τελική το σύστημα έφταιγε τόσο με τις πράξεις όσο και με τις ιδέες τις οποίες τόσο ύπουλα περνάει στο μυαλό μας.
Πορείες έγιναν, βιτρίνες από καταστήματα και τράπεζες έσπασαν, ειρηνικές συγκεντρώσεις πραγματοποιήθηκαν. Και όλοι περιμένουμε και φέτος ένα ίδιο κλίμα. Όποια αναφορά κι αν γίνει από τον έντυπο ή τον ηλεκτρονικό τύπο και από κάθε πολιτικό ή δημοσιογράφο ή κοινωνιολόγο ή εκπαιδευτικό που κάνει την εμφάνισή του στα τηλεοπτικά παράθυρα τώρα ειδικά που το θέμα «μας καίει» , παντού υπάρχει ο φόβος της εξέγερσης και πάλι. Παντού αστυνομία, σε κάθε γωνιά της Αθήνας κάθε ώρα και στιγμή, πάλι για να μας αποτρέψει τα επεισόδια στο κέντρο. Βαρέθηκα όμως. Πέρασε ένας χρόνος και τι άλλαξε; Εγώ δεν βλέπω κάποια σημαντική διαφορά. Ό, τι δεν μας άρεσε το 2008, τα ίδια θα μας εκνευρίζουν το 2010. Αυτό που γίνεται είναι να χρησιμοποιούμε ένα τραγικό γεγονός ως δήθεν την αφορμή για ένα ξέσπασμα που έπρεπε να γίνει από τους νέους, αλλά που μάλλον έχει πολύ ξεφύγει από τις αγνές προθέσεις των νέων. «Αυτά τα δέντρα δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό, αυτές οι πέτρες δε βολεύονται κάτου απ’ τα ξένα βήματα, αυτά τα πρόσωπα δε βολεύονται παρά μόνο στον ήλιο, αυτές οι καρδιές δε βολεύονται παρά μόνο στο δίκιο», είχε πει κάποτε ο Γιάννης Ρίτσος στη Ρωμιοσύνη του και νομίζω πως κάπως έτσι νιώθουν οι νέοι. Δε βολεύονται με κάτι λιγότερο από αυτό που θέλουν, δεν μπορούν να ανεχτούν πολλά. Ο «Δεκέμβρης του Αλέξανδρου», όπως έχει χαρακτηριστεί, λένε πολλοί πως είναι το Πολυτεχνείο της δεκαετίας μας. Πολιτικά και κοινωνικά σίγουρα παίρνει μεγάλες προεκτάσεις, αλλά είναι άσχημο νομίζω να εκμεταλλευόμαστε ένα γεγονός όπως η δολοφονία ενός 15χρονο. Το λέω γιατί πολλά έχουν ακουστεί και σίγουρα πολλά θα γίνουν ακόμα. Ας σκεφτούμε, όμως, και λίγο διαφορετικά. Αν θέλουμε όντως κάτι να αλλάξει, στο όνομα της εξέγερσης δεν θα πρέπει να ακούμε μόνο ένα «Μπάτσοι, γουρούνια, δολοφόνοι», πάντα υπερφορτωμένο από όσους κρύβονται από πίσω. Ο καθένας κάνει τη δική του αντίσταση, βέβαια. Εγώ αφήνω την 6η Δεκεμβρίου να μου θυμίζει πολλά και εξακολουθώ να πιστεύω ότι κάτι θα αλλάξει κάποια στιγμή όσο υπάρχουν πολλοί εκεί έξω που το πιστεύουν κι αυτοί. Κάτι τόσο άδικο μας ξυπνάει και σίγουρα μας αλλάζει.
6 σχόλια:
Όπως όλα δείχνουν, ο Αλέξανδρος δολοφονήθηκε. Από εκεί και πέρα, ακολούθησαν τόσα πολλά, για τα οποία ακόμη δεν είμαι σίγουρος τι γνώμη έχω σχηματίσει! (Λειτουργεί με πολύ σκοτεινούς και περίπλοκους τρόπους το μυαλό μου :P)...
Για πόσα χρόνια άραγε θα συνεχίσουν οι Δεκέμβρηδες στο ίδιο μοτίβο;
όλων το μυαλό κάπως έτσι λειτουργεί δυστυχώς..το μοτίβο παραμένει όντως ίδιο και μάλλον και η εξέγερση παίρνει ένα σταθερό μοτίβο. μήπως πρέπει να μας προβληματίζει αυτό ;
Πέρα από ολα τα άλλα (γιατί ο δεκέμβρης του 08 σηκώνει πολλή κουβέντα) θέλω να μείνω στον ορισμό του ως εξέγερση.
Νομίζω ότι ο χαρακτηρισμός των γεγονότων ως εξέγερση έχει μείνει στη σκέψη πολλών, αν όχι των περισσότερων. Ο υπερβολικός αυτός χαρακτηρισμός οφείλεται σε δύο κυρίως λόγους.
Κατ'αρχάς, ο αναρχικός χώρος που συμμετείχε σχεδόν στο σύνολο του στις περσινές κινητοποιήσεις είναι ο πρώτος που έδωσε το χαρακτηρισμό της κοινωνικής εξέγερσης χωρίς μάλιστα να έχει περάσει ούτε μια εβδομάδα από τη δολοφονία του παιδιού. Η βιαστική αυτή αποτίμηση της κατάστασης προκύπτει από μια έντονη ανυπομονησία που χαρακτηρίζει τον αναρχικό χώρο και τον κάνει να υπερβάλλει συχνά για την έκταση και την επίδραση των διάφορων κινηματικών καταστάσεων. Κοινώς, οι αναρχικοί παρασύρονται εύκολα και βλέπουν στις κοινωνικές συγκρούσεις αυτό που θέλουν να δουν αδιαφορώντας για αυτό που πραγματικά είναι. Τυπικό παράδειγμα αυτού του λάθους : μαθητές 15-16-17 χρονών κατεβαίνουν στο δρόμο και η δίκαιη οργή τους τους οδηγεί να πετάξουν μια πέτρα ή να σπάσουν μια βιτρίνα. Ο αναρχικός παρασύρεται και προβάλλει σε αυτή την πράξη τις δικές του επιθυμίες δηλαδή τη δικαιολογεί ως «αγώνας των μαθητών για αυτοθέσμιση και αυτοοργάνωση» ή κάτι παρόμοιο. Την ίδια στιγμή ο εν λόγω μαθητής μπορεί να μην έχει σκεφθεί τίποτα από αυτά και συνειδητά να λέει ότι πέταξε την πέτρα απλώς για να εκτονωθεί. Σε ευρύτερες συζητήσεις μαζί του μπορεί να φανεί ότι στο σύνολο της η σκέψη του δεν έχει κανένα από τα αντισυστημικά χαρακτηριστικά που της απέδωσε ο αναρχικός. Ένα άλλο πρόβλημα της εκτίμησης του αναρχικού για τον Δεκέμβρη είναι ότι αρνείται να αναλύσει το ανθρώπινο δυναμικό του Δεκέμβρη στα στοιχεία του, δηλαδή να εξετάσει πόσοι μαθητές, πόσοι φοιτητές, πόσοι εργαζόμενοι συμμετείχαν. Αυτό φυσικά δεν γίνεται με το να μετράμε έναν-έναν τον κόσμο στην πορεία αλλά μπορούμε να πάρουμε μια γενική εικόνα αν κοιτάξουμε πώς αντέδρασαν τα διάφορα κομμάτια της κοινωνίας στον αντίστοιχο χώρο τους. Βλέπουμε δηλαδή ένα πλήθος σχολείων και σχολών που έκλεισαν αλλά δεν βλέπουμε απεργίες-καταλήψεις χώρων δουλειάς με αντίστοιχη έκταση. Άρα για ποια κοινωνική εξέγερση μιλάμε όταν το σημαντικότερο κομμάτι της κοινωνίας (ποσοτικά και ποιοτικά) εκλείπει από αυτή, ή στην καλύτερη περίπτωση συμμετέχει σε περιορισμένο βαθμό.
Δυστυχώς, οι αναρχικοί παρέσυραν μαζί τους και σημαντικό κομμάτι της επαναστατικής Αριστεράς η οποία θεώρηση ότι είναι κριτήριο επαναστατικότητας το να αναγνωρίζει κανείς το δεκέμβρη ως εξέγερση.
Έτσι , από τη μία οι αναρχικοί εμμένουν στον όρο κοινωνική εξέγερση και δεν παραλείπουν να το αναφέρουν σε κάθε κείμενο-αφίσα-συζήτηση και παρά τον σχετικά περιορισμένο αριθμό τους κατόρθωσαν να μεταδώσουν το χαρακτηρισμό τουλάχιστον , και σε άλλα κομμάτια της κοινωνίας που με τη σειρά τους διεύρυναν τη χρησιμοποίηση του. Δεν ήταν όμως μόνοι τους σε αυτό. Τα ΜΜΕ ταυτόχρονα άρχισαν να χαρακτηρίζουν μαζικά τον Δεκέμβρη εξέγερση ακόμα και τα πιο συντηρητικά από αυτά. Στην περίπτωση τους είναι φανερό ότι καταρχάς δεν έχουν την παραμικρή ιδέα τι συνιστά μια εξέγερση και δεν τους ενδιαφέρει να προσδώσουν έναν ορισμό. Τους ενδιαφέρει απλώς να προκαλέσουν δέος και η εξέγερση είναι μια λέξη που συνηθίζει να τραβάει την προσοχή του κόσμου. Από ένα σημείο και μετά φετιχοποιήθηκε τόσο πολύ ο χαρακτηρισμός εξέγερση που πλέον χρησιμοποιούνταν σχεδόν ασυναίσθητα. Κανένας δημοσιογράφος δεν μας εξήγησε γιατί το αποκαλεί εξέγερση και όχι επανάσταση ή γιατί εξέγερση και όχι έκρηξη. Κάποιοι μάλιστα χρησιμοποιούν αβέρτα όλες αυτές τις λέξεις και πολλές άλλες μαζί σε ένα κείμενο για να χαρακτηρίσουν τον περσινό Δεκέμβρη, εννοώντας εμμέσως ότι είναι ισοδύναμες και σχεδόν ταυτόσημες.
(παρεμπιπτόντως, με κανένα τρόπο δεν υπονοώ ότι ό χαρακτηρισμός του δεκέμβρη σαν εξέγερση είναι προϊόν συνομωσίας αναρχικών και ΜΜΕ)
(συνέχεια του προηγουμένου)
Εγώ διαφωνώ κάθετα είτε με την αλόγιστη χρήση των λέξεων που κάνουν οι δημοσιογράφοι είτε με την βιαστική και επιπόλαιη ανάλυση των αναρχικών. Θεωρώ ότι σε κάθε περίπτωση συσκοτίζουν την ανάλυση των γεγονότων. Αυτό γίνεται φανερό αν κάνουμε μια ιστορική αναδρομή και δούμε με ποιες περιόδους έχει συνδεθεί κάθε έννοια και τι την διαχωρίζει από τις άλλες. Δηλαδή γιατί μιλάμε για επανάσταση του 1917 στη Ρωσία και για εξέγερση το Δεκέμβρη του ’44 και γιατί άλλες περιπτώσεις τις χαρακτηρίζουμε απλώς ως τεταμένες περιόδους ή κοινωνικές εκρήξεις.
Δεν θα μπω εδώ σε μια ανάλυση και διαχωρισμό του κάθε όρου από τους άλλους, απλώς θέλω να πω ότι στη δική μου ανάλυση δεν υφίσταται κοινωνική εξέγερση το Δεκέμβρη όπως την εννοούν οι αναρχικοί, ούτε εξέγερση γενικά και αόριστα όπως το πρόβαλλαν τα μίντια ούτε εξέγερση με πρωτοστάτη τη νεολαία που ανακάλυψε ο σύριζα. Ούτε φυσικά υπάρχει μοτίβο της εξέγερσης το οποίο συνδέει τα φετινά γεγονότα με τα περσινά. Αντί να κρίνουμε μονάχα με βάση τη μορφή και την εξωτερική έκφραση, δηλαδή τις εικόνες συγκρούσεων με τα ματ και την καταστροφή αυτοκινήτων, η οποία συνδέει τον δεκέμβρη του 08 με άλλες περιόδους της ιστορίας, πρέπει να κρίνουμε με βάσει την εσωτερική δυναμική κάθε κινήματος και των στοιχείων που το αποτελούν. Σε αυτά τα πλαίσια, ο δεκέμβρης αν και μοιάζει εξωτερικά με περιόδους κοινωνικών ανατροπών του λείπουν πολλά στοιχεία για να ταυτιστεί μαζί τους και να σταθεί δίπλα τους. Για αυτό και στη δική μου σκέψη δεν είναι εξέγερση.
Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι πραγματικές εξεγέρσεις είναι μακριά…
Εξέγερση (η) ουσ. ξεσήκωμα, βίαιη αντίδραση
[Τεγόπουλος- Φυτράκης]
Νομίζω οτι είναι ok ο όρος.
φυσικά το ζήτημα δεν είναι τι ορίζει το λεξικό ως εξέγερση ή ως επανάσταση. αν κοιτάξεις το λήμμα επανάσταση είναι παρόμοιο με αυτό για την εξέγερση. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα χρησιμοποιούμε αβέρτα στην ανάλυση μας.
Το ζήτημα δεν είναι παιχνίδι με τις λέξεις. Πάει πολύ βαθύτερα
πχ αν δεις ιστορικά, ονομάστηκαν εξεγέρσεις καταστάσεις που έθεσαν το ζήτημα της εξουσίας, δηλαδή του ελέγχου πάνω στον κρατικό μηχανισμό και τη συντριβή του. Τα δεκεμβριανά του '44 ήταν μια εξέγερση
Δημοσίευση σχολίου