"Beauty? What is that?-Beauty in itself is nothing." Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως ήταν ένας ζωντανός θρύλος της εποχής του. Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως αποτελούσε την προσωποποίηση του American Dream. Δύσκολα η ζωή κάποιου έχει καλυφθεί με τέτοια ενασχόληση και κουτσομπολιό, από τον Τύπο όσο αυτού. Ποιος ήταν -τέλος πάντων- ο αινιγματικός Andy Warhol; Ζωγράφος, Κινηματογραφιστής, Παραγωγός, Διαφημιστής, Μουσικός, Συγγραφέας, ιδρυτής της Pop Art. Η Exit σας παρουσιάζει έναν από τους μεγαλύτερους homo universalis του 20ο αιώνα.
ΑΠΟ ΤΟ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥΡΟ
Ο Warhol ως..Warhola
O Andrew Warhola γεννήθηκε στις 6 Αυγούστου 1928 στο Pittsburgh της Πενσυλβάνια από Σλοβάκους μετανάστες γονείς. Είχε δύο μεγαλύτερα αδέρφια, τον Τζόν και τον Πώλ και η οικογένεια του ήταν πολύ χαμηλής οικονομικής κατάστασης με τον πατέρα να δουλεύει στα ορυχεία και να μην έχει την ευκαιρία να βλέπει σχεδόν καθόλου τα παιδιά του.
Το 1942 έρχεται ένα τραγικό γεγονός στην οικογένεια καθώς ο Warhol, σε ηλικία 14 ετών, χάνει τον πατέρα του και έτσι περνάει με τα αδέρφια του κάτω από την φροντίδα της μητέρας του. Ακολουθεί μια περίοδος όπου η οικογένεια ζούσε στα όρια της απόλυτης φτώχιας. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως τα σχολικά καλοκαίρια του τα περνούσε πουλώντας φρούτα.
Σημαντικό για την ζωή του πρέπει να θεωρηθεί το γεγονός πως σε πολύ μικρή ηλικία ο Warhol έπασχε από ‘Χορεία’(St.Vitus Dance, η αγγλική ονομασία) μια διαταραχή του νευρικού συστήματος, που προκαλεί ακούσιες κινήσεις των άκρων του σώματος, και τον κατέστησε υποχονδριακό, αναπτύσσοντας παράλληλα φοβία για τα νοσοκομεία και τους γιατρούς. Μάλιστα, ο ίδιος δήλωσε πως είχε τρεις νευρικές διαταραχές στις ηλικίες των οκτώ, εννέα και δέκα αντίστοιχα, οι οποίες και οι τρεις συνέβησαν καλοκαίρι. Τον υπόλοιπο χρόνο τον περνούσε ανάμεσα στα Τσέχικα ΄γκέτο’ της Πενσυλβάνια, γεγονός που τον έκανε να καταλάβει πολύ καλά την αληθινή φύση της Αμερικής.
Μέσα σε όλη την φτώχεια και την τραγικότητα, όμως, ο Andy Warhol ήρθε σε μια πρώτη επαφή με τον καταναλωτισμό και την διαφήμιση. Τα καλοκαίρια εργάζονταν πέραν της πώλησης φρούτων, και σε ένα τοπικό μαγαζάκι βοηθώντας στη διακόσμηση της βιτρίνας με το να σκέφτεται ιδέες. Εκεί ήρθε σε επαφή με πολλά περιοδικά μόδας όπως το Vogue ή το Harper’s Bazaar. Μάλιστα, ο κύριος Βόλμερ, για τον οποίο εργαζόταν, είχε έρθει από την Νέα Υόρκη και αποτελούσε για τον Andy είδωλο. "Ποτέ δεν φανταζόμουν τον εαυτό μου να φτάνει εκεί" δηλώνει μετέπειτα.
Ως φοιτητής σπούδασε στο Carnegie Mellon Institute of Technology in Pittsburgh στο οποίο παρ’ όλα αυτά δεν κατάφερε να ξεχωρίσει ιδιαίτερα. Αποφοίτησε με ένα πτυχίο Καλών Τεχνών, το οποίο έγινε και το ‘διαβατήριο’ του για το πρώτο μεγάλο βήμα της ζωής του: την μετακίνηση στην Νέα Υόρκη σε ηλικία 21 χρονών. Εκεί έμενε στο St. Mark’s Place στην Lower East Side και αρχικά εργάζονταν ως επαγγελματίας σχεδιαστής -γραφίστας διαφημίσεων για περιοδικά μόδας, όπως το Glamour, Harper’s Bazaar και Vogue, και τότε ήταν που άλλαξε το όνομα του σε Andy Warhol. Η ασταμάτητη επιτυχία του, έφερνε το ‘American Dream’ πολύ γρηγορότερα απ’ ότι και ο ίδιος τολμούσε να φανταστεί!
O Andrew Warhola γεννήθηκε στις 6 Αυγούστου 1928 στο Pittsburgh της Πενσυλβάνια από Σλοβάκους μετανάστες γονείς. Είχε δύο μεγαλύτερα αδέρφια, τον Τζόν και τον Πώλ και η οικογένεια του ήταν πολύ χαμηλής οικονομικής κατάστασης με τον πατέρα να δουλεύει στα ορυχεία και να μην έχει την ευκαιρία να βλέπει σχεδόν καθόλου τα παιδιά του.
Το 1942 έρχεται ένα τραγικό γεγονός στην οικογένεια καθώς ο Warhol, σε ηλικία 14 ετών, χάνει τον πατέρα του και έτσι περνάει με τα αδέρφια του κάτω από την φροντίδα της μητέρας του. Ακολουθεί μια περίοδος όπου η οικογένεια ζούσε στα όρια της απόλυτης φτώχιας. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως τα σχολικά καλοκαίρια του τα περνούσε πουλώντας φρούτα.
Σημαντικό για την ζωή του πρέπει να θεωρηθεί το γεγονός πως σε πολύ μικρή ηλικία ο Warhol έπασχε από ‘Χορεία’(St.Vitus Dance, η αγγλική ονομασία) μια διαταραχή του νευρικού συστήματος, που προκαλεί ακούσιες κινήσεις των άκρων του σώματος, και τον κατέστησε υποχονδριακό, αναπτύσσοντας παράλληλα φοβία για τα νοσοκομεία και τους γιατρούς. Μάλιστα, ο ίδιος δήλωσε πως είχε τρεις νευρικές διαταραχές στις ηλικίες των οκτώ, εννέα και δέκα αντίστοιχα, οι οποίες και οι τρεις συνέβησαν καλοκαίρι. Τον υπόλοιπο χρόνο τον περνούσε ανάμεσα στα Τσέχικα ΄γκέτο’ της Πενσυλβάνια, γεγονός που τον έκανε να καταλάβει πολύ καλά την αληθινή φύση της Αμερικής.
Μέσα σε όλη την φτώχεια και την τραγικότητα, όμως, ο Andy Warhol ήρθε σε μια πρώτη επαφή με τον καταναλωτισμό και την διαφήμιση. Τα καλοκαίρια εργάζονταν πέραν της πώλησης φρούτων, και σε ένα τοπικό μαγαζάκι βοηθώντας στη διακόσμηση της βιτρίνας με το να σκέφτεται ιδέες. Εκεί ήρθε σε επαφή με πολλά περιοδικά μόδας όπως το Vogue ή το Harper’s Bazaar. Μάλιστα, ο κύριος Βόλμερ, για τον οποίο εργαζόταν, είχε έρθει από την Νέα Υόρκη και αποτελούσε για τον Andy είδωλο. "Ποτέ δεν φανταζόμουν τον εαυτό μου να φτάνει εκεί" δηλώνει μετέπειτα.
Ως φοιτητής σπούδασε στο Carnegie Mellon Institute of Technology in Pittsburgh στο οποίο παρ’ όλα αυτά δεν κατάφερε να ξεχωρίσει ιδιαίτερα. Αποφοίτησε με ένα πτυχίο Καλών Τεχνών, το οποίο έγινε και το ‘διαβατήριο’ του για το πρώτο μεγάλο βήμα της ζωής του: την μετακίνηση στην Νέα Υόρκη σε ηλικία 21 χρονών. Εκεί έμενε στο St. Mark’s Place στην Lower East Side και αρχικά εργάζονταν ως επαγγελματίας σχεδιαστής -γραφίστας διαφημίσεων για περιοδικά μόδας, όπως το Glamour, Harper’s Bazaar και Vogue, και τότε ήταν που άλλαξε το όνομα του σε Andy Warhol. Η ασταμάτητη επιτυχία του, έφερνε το ‘American Dream’ πολύ γρηγορότερα απ’ ότι και ο ίδιος τολμούσε να φανταστεί!
Από διαφημιστής... καλλιτέχνης: Ο ασταμάτητος Andy Warhol
Ο δρόμος του Warhol προς την επιτυχία είναι γεμάτος με ανέκδοτες ιστορίες. Σύμφωνα με μία από αυτές, χαρακτηριστική είναι η συμβολή της Tina Fredricks, τότε καλλιτεχνικής διευθύντριας του περιοδικού Vogue. Η Fredricks ήταν εντυπωσιασμένη από τις ικανότητες και τα έργα του Warhol αλλά παρ’ όλα αυτά δεν μπορούσε να τις χρησιμοποιήσει διότι το περιοδικό χρησιμοποιούσε μόνο ζωγραφιές με παπούτσια την εποχή εκείνη. Την επόμενη μέρα ο Andy ήρθε στο γραφείο με μια τσάντα γεμάτη από 50 ζωγραφιές παπουτσιών. Κανένας δεν είχε ζωγραφίσει, την εποχή εκείνη παπούτσια όπως τα ζωγράφισε ο Andy Warhol. Ολόκληρη η δουλειά είχε την ονομασία Golden Series και κάθε σειρά παπουτσιών ήταν αφιερωμένη σε έναν σταρ της εποχής, όπως ο Elvis Presley, James Dean κ.α. Ενδεικτικό είναι το γεγονός πως η έκθεση του Madison Avenue συμπεριέλαβε την Golden Series το 1956!
Παρά την αυξανόμενη επιτυχία του ο Andy Warhol ανέκαθεν ήθελε να αναγνωρίζεται περισσότερο ως ‘αγνός’ καλλιτέχνης παρά ως απλός διαφημιστής. Και ενώ η επιτυχία του ως διαφημιστής συνεχίζονταν με συνεργασίες όπως με την New York Times ή κορυφαία περιοδικά μόδας δεν είχε ακόμα κερδίσει την αναγνώριση ως ‘αγνός’ καλλιτέχνης. Κι όμως το 1956 θα ήταν μια καθοριστική χρονιά γι’ αυτόν καθώς σε ένα ταξίδι του στην ιταλική Φλωρεντία ήρθε σε επαφή με έργα της Αναγέννησης, κάτι το οποίο άναψε την φλόγα μέσα του για την καλλιτεχνική καθιέρωση του. Σε συνδυασμό με αυτό έρχεται την ίδια χρονιά η βράβευση του με το 35ο Ετήσιο Βραβείο Καλλιτεχνικών Διευθυντών (35th Annual Art Director’s Club Award) για την δουλειά του σχετικά με τις διαφημίσεις παπουτσιών. Και με την ευκαιρία της βράβευσης αυτής το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (MOMA) τον προσκαλεί στην έκθεση ‘Recent Drawings,USA). Αυτό ήταν το πρώτο βήμα για τον κόσμο της ‘σοβαρής’ τέχνης και το περιοδικό Life δημοσίευσε έναν αριθμό των εκθεμάτων του. Εκείνη την περίοδο, μάλιστα, είχε αρχίσει να δείχνει έντονο ενδιαφέρον για τον κόσμο του κινηματογράφου και των κινηματογραφικών σταρ. Άλλωστε, από μικρό παιδί ο Andy περνούσε ώρες κλεισμένος στο δωμάτιο του μελετώντας τους -τότε- σταρ και δεν δίσταζε να στέλνει και γράμματα σε αυτούς.
Αν και ο Andy Warhol όλη του την ζωή είχε καταπιαστεί με την διαφήμιση και την σχεδίαση της αυτός δεν θα ήταν ο ‘κόσμος’ του. Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 είχε αρχίσει να αλλάζει κατεύθυνση και να χρησιμοποιεί τα παλιά του αντικείμενα στον χώρο της τέχνης: οι ζωγραφιές με τα δολάρια, οι κινηματογραφικοί σταρ, οι κονσέρβες σούπας, οι εικόνες με την Κόκα-Κόλα, τα μπουκάλια κέτσαπ, τα κόμικ με τον Ποπάϊ και τον Σούπερμαν. Και όμως τα αρχικά έργα του δεν είχαν την δύναμη που απαιτούνταν για να εντυπωσιάσει την Νέα Υόρκη αλλά ήταν περισσότερο κομψές διακοσμήσεις. Αποφάσισε επομένως να κινηθεί ενάντια στο ρεύμα για να πετύχει. Δεν ενδιαφερόταν για ‘υψηλή’ μορφή τέχνης αλλά για ‘αγνή’ μορφή με τις ‘σκληρές’ εικόνες της μαζικής διαφήμισης. Απέρριπτε τα μεγάλα καταστήματα της Πέμπτης Λεωφόρου και προτίμησε τα σούπερ-μάρκετ του Μπρόνξ, του Μπρούκλυν, του Κουίνς και των Αμερικάνικων προαστείων. Διάλεγε τα θέματα του από κατώτερα στρώματα και με αυτόν τον τρόπο τα έργα του τον εισήγαγαν σε μια άλλη σφαίρα, σε ένα διαφορετικό δόγμα. Τον εισήγαγαν στο δόγμα ‘ η τέχνη για την τέχνη’ και μέσα σε λίγους μήνες θεωρούνταν ως ένας ‘καθαρός’ καλλιτέχνης.
Τα κόμικς, τα μπουκάλια, ταμπέλες, οι φωτογραφίες του (είτε μαζικής παραγωγής είτε τραβηγμένες από τον ίδιο) είχαν γίνει η βάση των καλλιτεχνικών δημιουργιών του. Το 1962 είχε φτάσει σε σημείο όπου ζωγράφιζε με αποκλειστικά δικό του ρεπερτόριο: οι πασίγνωστες, πια, Campbell’s Soup Cans, οι Heinz Tomato Ketchup bottles, τα δολάρια, οι κορυφές από κουτάκια της Κόκα-Κόλα(!), αλλά και τα πορτρέτα από διάσημους κινηματογραφικούς σταρ, όπως η Joan Crawford, η Ginger Roberts και Hedy Lamarr. Αργότερα καταπιάστηκε και με τα πορτρέτα σταρ όπως της Μέριλυν Μονρόε (από τα πιο γνωστά του), της Jakkie Kennedy, της Elisabeth Taylor δίνοντας επιπλέον φήμη τόσο στα πρόσωπα αυτά, όσο και στο ήδη πανίσχυρο καλλιτεχνικό του status. Το 1963 τον βρίσκει να δουλεύει στο Factory. Το Factory ήταν ουσιαστικά το μέρος που έμενε αλλά είχε μετατραπεί, πια και σε τόπο εργασίας του. Εκεί συναναστρέφονταν και με άτομα νεαράς ηλικίας από διαφορετικά κοινωνικά υποστρώματα, όπως: ομοφυλόφιλους, λεσβίες, καλλιτέχνες, παραγωγούς, φοιτητές, ηθοποιούς και ποιητές. Μέσα από το περιβάλλον ‘καλλιεργούσε’ τα έργα του από τις ιδέες που αναπηδούσαν με φρενήρεις ρυθμούς. Όταν μια ιδέα, άξια παραγωγής ‘ξεπρόβαλε’, καθοδηγούσε την ομάδα του στο να την ολοκληρώσει. Μάλιστα οι πρωταγωνιστές στα κινηματογραφικά έργα του ήταν επιλεγμένοι από το Εργοστάσιο του. Μερικά από τα έργα του ήταν το Sleep(1963) που δείχνει έναν άνθρωπο να κοιμάται και η κάμερα να κινείται στα μέρη του σώματος του, το Empire(1964) μια οκτάωρη όψη του Empire State Bulding, το Chelsea Girls ένα πανόραμα από σκηνές που αποτελούνταν από πέντε κεφάλαια με το επίκεντρο να είναι το Chelsea Hotel που επισκέπτονταν κυρίως από καλλιτέχνες, συγγραφείς και μουσικούς.
Η πενταετία 1964-69 βρίσκει τον Andy Warhol να έχει ανοίξει τα πλοκάμια του σε όλους τους τομείς: εκθέσεις στο Παρίσι, κινηματογραφικά έργα αλλά και ένας νέος τομέας, o μουσικός: Συνεργασία με το ροκ συγκρότημα The Velvet Underground. Το 1969, τέλος, προχωρεί και στην πρώτη έκδοση του περιοδικού του: Inter/View. To 1973 προχωρεί στην δημιουργία του διάσημου πίνακα του Κινέζου ηγέτη των Κομμουνιστών Mao Zedong αλλά και στην έκδοση του βιβλίου του ‘Η φιλοσοφία του Andy Warhol (1975)’.
Τέλος, ξεχωριστή αναφορά δεν θα μπορούσε να μην γίνει και στην Pop Art, κίνημα του οποίου ιδρυτής θεωρείται ο ίδιος. Σύμφωνα με την Pop Art κοινά αντικείμενα της καθημερινότητας (popular) μπορούσαν να αποτελέσουν τα θέματα του καλλιτέχνη. Τα πρώϊμα έργα του -όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως- δείχνουν εικόνες που έχουν παρθεί από κόμικ και διαφημίσεις. Έτσι ο Andy Warhol με την χρήση καθημερινών, απλών μέσων έγινε ουσιαστικά ο ιδρυτής ενός ολόκληρου κινήματος, προσθέτοντας άλλο ένα ‘τουβλάκι’ στην καλλιτεχνική ζωή του. Συνέχισε να έχει οικονομικές και καλλιτεχνικές επιτυχίες μέχρι το τέλος της ζωής του στις 22 Φεβρουαρίου 1987 όταν και απεβίωσε λόγω καρδιακής αρρυθμίας έπειτα από επιπλοκή μετά από εγχείρηση. Σε αυτό οφείλονταν και η καθυστέρηση στην εξέταση των γαστρεντερικών προβλημάτων του λόγω της φοβίας του για τα νοσοκομεία και τους γιατρούς.
Ο Andy πίσω από τον Warhol: Μικρά πράγματα για μια μεγάλη προσωπικότητα
Ο Warhol ήταν-σύμφωνα πάντα με μαρτυρίες- ένας άνθρωπος ντροπαλός, ήσυχος που είχε αρκεστεί στην παρατήρηση περισσότερο παρά στην διασκέδαση. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός πως απέφευγε τις συνεντεύξεις καθώς του ήταν εξαιρετικά δύσκολο να ‘ανοιχτεί’ και να μιλήσει για τον εαυτό του. Όλη του η ζωή είχε χαρακτηριστεί από φήμες και tabloids που έκρυβαν τον καλλιτέχνη Andy.
Κι, όμως, σύμφωνα με φιλικά του πρόσωπα ήταν επιλογή του να συντηρεί τις φήμες αυτές καθώς γνώριζε ότι για να είσαι σταρ πρέπει όλοι να μιλούν για σένα. Ως προς την σεξουαλική ζωή του έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ως ασεξουαλικός αλλά έχει κυριαρχήσει η άποψη πως ήταν ομοφυλόφιλος κάτι που φαίνεται και από τα έργα του..
Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως ο Andy Warhol ήταν ένας βαθιά θρησκευόμενος άνθρωπος, υποστηρικτής του Βυζαντινού Καθολικισμού, κάτι, μάλιστα που φαίνεται και από δύο έργα του: The Last Supper(1986) και Details of Renaissance Paintings(1984) αλλά και το γενικότερο έργο του έχει επηρεαστεί από την ανατολική χριστιανική Τέχνη.
Μεταξύ άλλων ο Warhol είπε: Κάθε άνθρωπος δικαιούται 15 λεπτά δημοσιότητας / Το να γεννιέσαι είναι σαν να απαγάγεσαι. Και μετά να πωλείσαι στην δουλεία / Πιστεύω ότι σε όλους πρέπει να αρέσουν όλοι / Όλοι λένε ότι ο χρόνος αλλάζει τα πράγματα αλλά στην πραγματικότητα πρέπει να τα αλλάξεις μόνος σου / Φοβάμαι ότι όταν κοιτάς ένα πράγμα πολύ, τότε αυτό χάνει όλη την σημασία του / Ο καλλιτέχνης είναι κάποιος που παράγει πράγματα που ο άνθρωπος δεν χρειάζεται να έχει/
Παρά την αυξανόμενη επιτυχία του ο Andy Warhol ανέκαθεν ήθελε να αναγνωρίζεται περισσότερο ως ‘αγνός’ καλλιτέχνης παρά ως απλός διαφημιστής. Και ενώ η επιτυχία του ως διαφημιστής συνεχίζονταν με συνεργασίες όπως με την New York Times ή κορυφαία περιοδικά μόδας δεν είχε ακόμα κερδίσει την αναγνώριση ως ‘αγνός’ καλλιτέχνης. Κι όμως το 1956 θα ήταν μια καθοριστική χρονιά γι’ αυτόν καθώς σε ένα ταξίδι του στην ιταλική Φλωρεντία ήρθε σε επαφή με έργα της Αναγέννησης, κάτι το οποίο άναψε την φλόγα μέσα του για την καλλιτεχνική καθιέρωση του. Σε συνδυασμό με αυτό έρχεται την ίδια χρονιά η βράβευση του με το 35ο Ετήσιο Βραβείο Καλλιτεχνικών Διευθυντών (35th Annual Art Director’s Club Award) για την δουλειά του σχετικά με τις διαφημίσεις παπουτσιών. Και με την ευκαιρία της βράβευσης αυτής το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (MOMA) τον προσκαλεί στην έκθεση ‘Recent Drawings,USA). Αυτό ήταν το πρώτο βήμα για τον κόσμο της ‘σοβαρής’ τέχνης και το περιοδικό Life δημοσίευσε έναν αριθμό των εκθεμάτων του. Εκείνη την περίοδο, μάλιστα, είχε αρχίσει να δείχνει έντονο ενδιαφέρον για τον κόσμο του κινηματογράφου και των κινηματογραφικών σταρ. Άλλωστε, από μικρό παιδί ο Andy περνούσε ώρες κλεισμένος στο δωμάτιο του μελετώντας τους -τότε- σταρ και δεν δίσταζε να στέλνει και γράμματα σε αυτούς.
Αν και ο Andy Warhol όλη του την ζωή είχε καταπιαστεί με την διαφήμιση και την σχεδίαση της αυτός δεν θα ήταν ο ‘κόσμος’ του. Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 είχε αρχίσει να αλλάζει κατεύθυνση και να χρησιμοποιεί τα παλιά του αντικείμενα στον χώρο της τέχνης: οι ζωγραφιές με τα δολάρια, οι κινηματογραφικοί σταρ, οι κονσέρβες σούπας, οι εικόνες με την Κόκα-Κόλα, τα μπουκάλια κέτσαπ, τα κόμικ με τον Ποπάϊ και τον Σούπερμαν. Και όμως τα αρχικά έργα του δεν είχαν την δύναμη που απαιτούνταν για να εντυπωσιάσει την Νέα Υόρκη αλλά ήταν περισσότερο κομψές διακοσμήσεις. Αποφάσισε επομένως να κινηθεί ενάντια στο ρεύμα για να πετύχει. Δεν ενδιαφερόταν για ‘υψηλή’ μορφή τέχνης αλλά για ‘αγνή’ μορφή με τις ‘σκληρές’ εικόνες της μαζικής διαφήμισης. Απέρριπτε τα μεγάλα καταστήματα της Πέμπτης Λεωφόρου και προτίμησε τα σούπερ-μάρκετ του Μπρόνξ, του Μπρούκλυν, του Κουίνς και των Αμερικάνικων προαστείων. Διάλεγε τα θέματα του από κατώτερα στρώματα και με αυτόν τον τρόπο τα έργα του τον εισήγαγαν σε μια άλλη σφαίρα, σε ένα διαφορετικό δόγμα. Τον εισήγαγαν στο δόγμα ‘ η τέχνη για την τέχνη’ και μέσα σε λίγους μήνες θεωρούνταν ως ένας ‘καθαρός’ καλλιτέχνης.
Τα κόμικς, τα μπουκάλια, ταμπέλες, οι φωτογραφίες του (είτε μαζικής παραγωγής είτε τραβηγμένες από τον ίδιο) είχαν γίνει η βάση των καλλιτεχνικών δημιουργιών του. Το 1962 είχε φτάσει σε σημείο όπου ζωγράφιζε με αποκλειστικά δικό του ρεπερτόριο: οι πασίγνωστες, πια, Campbell’s Soup Cans, οι Heinz Tomato Ketchup bottles, τα δολάρια, οι κορυφές από κουτάκια της Κόκα-Κόλα(!), αλλά και τα πορτρέτα από διάσημους κινηματογραφικούς σταρ, όπως η Joan Crawford, η Ginger Roberts και Hedy Lamarr. Αργότερα καταπιάστηκε και με τα πορτρέτα σταρ όπως της Μέριλυν Μονρόε (από τα πιο γνωστά του), της Jakkie Kennedy, της Elisabeth Taylor δίνοντας επιπλέον φήμη τόσο στα πρόσωπα αυτά, όσο και στο ήδη πανίσχυρο καλλιτεχνικό του status. Το 1963 τον βρίσκει να δουλεύει στο Factory. Το Factory ήταν ουσιαστικά το μέρος που έμενε αλλά είχε μετατραπεί, πια και σε τόπο εργασίας του. Εκεί συναναστρέφονταν και με άτομα νεαράς ηλικίας από διαφορετικά κοινωνικά υποστρώματα, όπως: ομοφυλόφιλους, λεσβίες, καλλιτέχνες, παραγωγούς, φοιτητές, ηθοποιούς και ποιητές. Μέσα από το περιβάλλον ‘καλλιεργούσε’ τα έργα του από τις ιδέες που αναπηδούσαν με φρενήρεις ρυθμούς. Όταν μια ιδέα, άξια παραγωγής ‘ξεπρόβαλε’, καθοδηγούσε την ομάδα του στο να την ολοκληρώσει. Μάλιστα οι πρωταγωνιστές στα κινηματογραφικά έργα του ήταν επιλεγμένοι από το Εργοστάσιο του. Μερικά από τα έργα του ήταν το Sleep(1963) που δείχνει έναν άνθρωπο να κοιμάται και η κάμερα να κινείται στα μέρη του σώματος του, το Empire(1964) μια οκτάωρη όψη του Empire State Bulding, το Chelsea Girls ένα πανόραμα από σκηνές που αποτελούνταν από πέντε κεφάλαια με το επίκεντρο να είναι το Chelsea Hotel που επισκέπτονταν κυρίως από καλλιτέχνες, συγγραφείς και μουσικούς.
Η πενταετία 1964-69 βρίσκει τον Andy Warhol να έχει ανοίξει τα πλοκάμια του σε όλους τους τομείς: εκθέσεις στο Παρίσι, κινηματογραφικά έργα αλλά και ένας νέος τομέας, o μουσικός: Συνεργασία με το ροκ συγκρότημα The Velvet Underground. Το 1969, τέλος, προχωρεί και στην πρώτη έκδοση του περιοδικού του: Inter/View. To 1973 προχωρεί στην δημιουργία του διάσημου πίνακα του Κινέζου ηγέτη των Κομμουνιστών Mao Zedong αλλά και στην έκδοση του βιβλίου του ‘Η φιλοσοφία του Andy Warhol (1975)’.
Τέλος, ξεχωριστή αναφορά δεν θα μπορούσε να μην γίνει και στην Pop Art, κίνημα του οποίου ιδρυτής θεωρείται ο ίδιος. Σύμφωνα με την Pop Art κοινά αντικείμενα της καθημερινότητας (popular) μπορούσαν να αποτελέσουν τα θέματα του καλλιτέχνη. Τα πρώϊμα έργα του -όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως- δείχνουν εικόνες που έχουν παρθεί από κόμικ και διαφημίσεις. Έτσι ο Andy Warhol με την χρήση καθημερινών, απλών μέσων έγινε ουσιαστικά ο ιδρυτής ενός ολόκληρου κινήματος, προσθέτοντας άλλο ένα ‘τουβλάκι’ στην καλλιτεχνική ζωή του. Συνέχισε να έχει οικονομικές και καλλιτεχνικές επιτυχίες μέχρι το τέλος της ζωής του στις 22 Φεβρουαρίου 1987 όταν και απεβίωσε λόγω καρδιακής αρρυθμίας έπειτα από επιπλοκή μετά από εγχείρηση. Σε αυτό οφείλονταν και η καθυστέρηση στην εξέταση των γαστρεντερικών προβλημάτων του λόγω της φοβίας του για τα νοσοκομεία και τους γιατρούς.
Ο Andy πίσω από τον Warhol: Μικρά πράγματα για μια μεγάλη προσωπικότητα
Ο Warhol ήταν-σύμφωνα πάντα με μαρτυρίες- ένας άνθρωπος ντροπαλός, ήσυχος που είχε αρκεστεί στην παρατήρηση περισσότερο παρά στην διασκέδαση. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός πως απέφευγε τις συνεντεύξεις καθώς του ήταν εξαιρετικά δύσκολο να ‘ανοιχτεί’ και να μιλήσει για τον εαυτό του. Όλη του η ζωή είχε χαρακτηριστεί από φήμες και tabloids που έκρυβαν τον καλλιτέχνη Andy.
Κι, όμως, σύμφωνα με φιλικά του πρόσωπα ήταν επιλογή του να συντηρεί τις φήμες αυτές καθώς γνώριζε ότι για να είσαι σταρ πρέπει όλοι να μιλούν για σένα. Ως προς την σεξουαλική ζωή του έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ως ασεξουαλικός αλλά έχει κυριαρχήσει η άποψη πως ήταν ομοφυλόφιλος κάτι που φαίνεται και από τα έργα του..
Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως ο Andy Warhol ήταν ένας βαθιά θρησκευόμενος άνθρωπος, υποστηρικτής του Βυζαντινού Καθολικισμού, κάτι, μάλιστα που φαίνεται και από δύο έργα του: The Last Supper(1986) και Details of Renaissance Paintings(1984) αλλά και το γενικότερο έργο του έχει επηρεαστεί από την ανατολική χριστιανική Τέχνη.
Μεταξύ άλλων ο Warhol είπε: Κάθε άνθρωπος δικαιούται 15 λεπτά δημοσιότητας / Το να γεννιέσαι είναι σαν να απαγάγεσαι. Και μετά να πωλείσαι στην δουλεία / Πιστεύω ότι σε όλους πρέπει να αρέσουν όλοι / Όλοι λένε ότι ο χρόνος αλλάζει τα πράγματα αλλά στην πραγματικότητα πρέπει να τα αλλάξεις μόνος σου / Φοβάμαι ότι όταν κοιτάς ένα πράγμα πολύ, τότε αυτό χάνει όλη την σημασία του / Ο καλλιτέχνης είναι κάποιος που παράγει πράγματα που ο άνθρωπος δεν χρειάζεται να έχει/
3 σχόλια:
Για κάμποσους λόγους (μουσικούς κύριως) ήμουν λίγο "μέσα" στην Pop Art αλλά δεν είχα ιδιαίτερη εκτίμηση στον Warhol,ως καλλιτέχνη...ώσπου έτυχε να επισκεφτώ την έκθεση στο Grand Palais του Παρισιού με τα έργα του τον περασμένο Απρίλη.Ήταν μια από τις πιο συγκλονιστικές εμπειρίες της ζωής μου,δε θα την ξεχάσω ποτε...
Κατερίνα
Αγαπάμε Andy Warhol. Το Μανχατανέικο λόφτ (που θα αποκτήσω αμέσως μόλις κατακτήσω τον πλανήτη) θα διακοσμηθεί με αυθεντικά αντίγραφα των έργων του Άντι!
Ως τότε, να 'ναι καλά ο Γιάννης που μας φέρνει λίγο πιο κοντά στο American Dream!
«Τα σεξουαλικά ψυχρά άτομα είναι αυτά που τα καταφέρνουν καλύτερα στο ερωτικό αλισβερίσι», γράφει ο Andy Warhol - kai omos alithinos
Δημοσίευση σχολίου